Retail zoekt digitale balans
Ondanks opmars e-commerce behouden stenen winkels hun waarde
De afgelopen vijftien jaar heeft de opkomst van e-commerce een grote impact gehad op de detail- en groothandelsector. Waar consumenten steeds vaker online shoppen, blijkt uit nieuwe cijfers dat fysieke winkels nog steeds een cruciale maatschappelijke en economische rol vervullen. Deze longread beschrijft hoe ondernemers hun arbeidsproductiviteit kunnen verhogen door te investeren in digitalisering, verduurzaming, inclusiviteit en talentontwikkeling – met behoud van het belang van de fysieke winkel.
E-commerce laat fysieke winkels verdwijnen, maar niet verdwijnen uit beeld
Sinds 2010 is het aantal fysieke winkels in Nederland met bijna een kwart gedaald. Vooral in de non-foodsector zijn tienduizenden winkels verdwenen. Tegelijkertijd is het aantal winkelmeters redelijk stabiel gebleven. Dit komt vooral doordat food-retail groeide, terwijl non-food terugliep. De leeggekomen panden worden vaak herbestemd tot woonruimte, horeca of kantoren.
Opvallend is dat consumenten ondanks hun online koopgedrag nog steeds behoefte hebben aan tastbare winkelervaringen. Fysieke winkels bieden beleving, persoonlijk contact en directe beschikbaarheid – waarden die online lastig te evenaren zijn.
Nieuwe balans tussen online en offline
In 2024 gaf 81% van de Nederlanders aan online te winkelen, waarbij vooral kleding, schoenen en cosmetica populair zijn. Tegelijkertijd lijkt het marktaandeel van online aankopen te stabiliseren. Consumenten verwachten gemak, snelheid en lage prijzen, maar hechten ook waarde aan ervaring en service – factoren waar de fysieke winkel nog steeds in uitblinkt.
Internationale platforms zoals Temu en Shein vergroten de concurrentie, terwijl cross-border e-commerce stijgt. De afhankelijkheid van buitenlandse spelers brengt echter zorgen met zich mee over kwaliteit, duurzaamheid en veiligheid.
Arbeidsproductiviteit als sleutel tot succes
Door de krappe arbeidsmarkt kampen veel ondernemers met personeelstekorten. Om toch te blijven concurreren, moeten processen efficiënter. Innovaties als AI, robotisering en data-analyse bieden hiervoor kansen. Denk aan slimme voorraadsystemen, geautomatiseerde kassa’s en gepersonaliseerde klantbenaderingen. Investeringen in technologie vereisen echter draagvlak en veranderbereidheid.
Naast digitalisering zijn duurzaamheid en inclusiviteit onmisbaar. Energiezuinige systemen verbeteren niet alleen het milieu, maar ook het werkklimaat. Een inclusieve werkomgeving stimuleert innovatie en medewerkerstevredenheid. Ondernemers die hierin investeren, creëren een positieve bedrijfscultuur die leidt tot hogere productiviteit en klantloyaliteit.
Investeren in mensen en samenwerking
Personeelsbehoud begint bij goede onboarding, inspirerend leiderschap en aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden. Flexibele werktijden, opleidingstrajecten en een gezonde werk-privébalans zijn essentieel. Talentontwikkeling zorgt ervoor dat medewerkers kunnen meegroeien met technologische veranderingen. Interne training en samenwerking met onderwijsinstellingen zijn waardevolle middelen.
Daarnaast kunnen ondernemers productiever werken door strategische samenwerkingen. Gezamenlijke inkoop, gedeelde logistiek en open communicatie zorgen voor schaalvoordelen, kostenreductie en klanttevredenheid.
Toekomstvisie: fysieke winkels zijn blijvers
Hoewel het aantal winkels mogelijk verder daalt, blijven stenen winkels van waarde voor de leefbaarheid van binnensteden en dorpskernen. Samenwerking tussen gemeenten, ondernemers en vastgoedeigenaren is essentieel om deze vitaliteit te behouden. Rabobank onderstreept in haar sectorvisie voor 2040 het belang van een duurzame en innovatieve retail, waarin mens, technologie en samenwerking centraal staan.
Ondernemers die investeren in digitalisering, duurzaamheid en menselijk kapitaal, hebben de sleutel in handen om hun concurrentiepositie te versterken. Fysieke winkels zijn dan wel veranderd, maar zeker niet verdwenen.
Bron: Rabobank-Sectorvisies Detail-en Groothandel non-food.
