Wat je in 2025 kunt verwachten: De plannen ná Prinsjesdag
Het was langere tijd al de verwachting dat het nieuwe kabinet zich misschien iets meer zou inzetten voor ondernemers, zelfs al vóór Prinsjesdag 2024, vertelt Jacco Vonhof, voorzitter van ondernemersorganisatie MKB-Nederland. En die verwachting lijkt niet ongegrond. Vonhof zegt: “We waren positief verrast door de toon die we terugzagen in de plannen van de eerste Miljoenennota van het kabinet-Schoof. En in de troonrede kwamen zaken soms letterlijk terug waar we ons de afgelopen periode hard voor hebben gemaakt. We blijven continu in gesprek met ministers, het kabinet, om duidelijk te maken hoe belangrijk (retail)ondernemers zijn voor Nederland en wat zij nodig hebben.”
De in september aangekondigde plannen van Prinsjesdag zijn nog niet in beton gegoten. De komende tijd worden deze nog verder uitgewerkt en goedgekeurd. Er is dus nog ruimte om over de plannen te praten, zegt Vonhof, en die plannen kunnen nog wijzigen.
Eerste reacties
Wat betreft de plannen zelf: retailorganisatie INretail deelde kort na Prinsjesdag online dat ze positief waren over de plannen uit het regeerakkoord, maar ook zorgen hadden over het gebrek aan concrete maatregelen van het nieuwe kabinet. Vonhof begrijpt die reactie. “Hoewel er op papier op bepaalde punten redelijk concreet staat wat het kabinet op korte termijn wil, is het nog afwachten hoe ze dit in de praktijk gaan aanpakken. Wat dat betreft sta ik er hetzelfde in als INretail. De schop moet nu wel echt de grond in. Ik heb verder wel vragen over de lange termijn. Denk aan de stikstofproblemen die we moeten oplossen, de bezuinigingen op innovatiebudgetten, hoe we omgaan met internationale concurrentie. Daar maak ik me wel zorgen over. En over de btw-verhoging natuurlijk (red: daar lees je hieronder meer over).”
Toch valt het Vonhof op dat de algemene toon in de plannen heel positief is. “Je merkt dat het kabinet écht aan de slag wil”, zegt hij. “Ook het kabinet vindt dat de regeldruk omlaag moet, en het wil werken daadwerkelijk aantrekkelijker en lonender maken. Allemaal goede dingen die bijdragen aan ondernemerschap in Nederland. Bovendien zien we dat het woord ‘ondernemerschap’ vaak terugkomt in de plannen – het kabinet ziet het brede belang van ondernemers voor Nederland. Het komt er nu op aan om de mooie woorden om te zetten in daden.”
We lichten een aantal aangekondigde (financiële) plannen uit, die impact hebben op kleine ondernemers.
Nulurencontact wordt basiscontract
- Nulurencontact wordt basiscontract
In bijna alle sectoren is er nog steeds sprake van arbeidskrapte, en dat geldt zeker ook voor de detailhandel. Werkgeversorganisaties merken dat bedrijven vooral bezig zijn met het behouden van hun personeel. De aangekondigde plannen voor de arbeidsmarkt sluiten goed aan bij deze realiteit. Zo wordt bijvoorbeeld het nulurencontract vanaf 2025 definitief afgeschaft. “Dat is niet verrassend”, zegt Vonhof. “Dat volgt uit het eerdere SER-advies. Wij vinden ook dat we af moeten van flexibiliteit die neerkomt op ‘beschikbaarheid voor alles, recht op niets’ en op mensen die veel te lang in flexibele contracten blijven zitten. Met deze wet worden draaideurconstructies aangepakt en wordt een vast contract de norm bij structureel werk.”De afschaffing van het nulurencontract – een van de hervormingen op de arbeidsmarkt – zou werkgevers moeten aansporen om parttimers sneller een vast contract aan te bieden.
Gezien de krapte op de arbeidsmarkt bepleit Vonhof al jaren dat werken en méér werken beter moet lonen. Het kabinet wil ook daarmee aan de slag. - De regeldruk gaat omlaag
Dit kabinet wil de regeldruk aanpakken en daar zijn we blij mee. Want regeldruk en de steeds complexere regelgeving is al jaren een van de grootste problemen voor het mkb. Wij hebben de minister van Economische Zaken eerder voorbeelden en handvatten aangeboden over hoe het beter kan, met minder en eenvoudiger regels. Daar zien we veel van terug in de plannen. Zo maakt het kabinet een einde aan nationale koppen op Europese regelgeving en moet de ‘waakhond’ ATR (Autoriteit Toetsing Regeldruk) verplicht van meet af aan worden betrokken bij nieuwe regels. Het mkb-Indicatorprogramma – waarin regeldruk per sector wordt doorgelicht – wordt de basis van een nieuw regeldrukprogramma. Belangrijk is wel dat daar een harde reductiedoelstelling van -25 procent regeldruk per sector gaat gelden.
- Btw-verhoging met impact op winkelcentra
Vanaf 2026 stijgt het btw-tarief op logies, sport, en cultuur naar 21%. Hoewel deze maatregel de schoenen- en kledingbranche, de fietsmarkt of andere retailers niet direct raakt, is het belangrijk om te beseffen dat het wel degelijk impact heeft op het retaillandschap, zegt Vonhof. “Het hangt allemaal met elkaar samen. Als musea, muziekfestivals en logies duurder worden, heeft dat invloed op de klanten die ervoor komen, waaronder toeristen. Hierdoor bestaat het risico dat winkelgebieden minder aantrekkelijk worden voor consumenten. Dit raakt ons allemaal.” - ‘De minimumlonen mogen niet te hard stijgen’
Elke zes maanden wordt het minimumloon geïndexeerd en stijgt het mee met de gemiddelde cao-loonstijgingen. Dat komt in 2025 neer op 5,4%. “Die koppeling op zichzelf is goed”, zegt Vonhof. “Na de hoge cao-loonstijgingen door de energiecrisis is het wel van belang dat we aan de cao-tafels weer teruggaan naar normaal. Het minimumloon is in de afgelopen jaren in betrekkelijk korte tijd ook al fors extra verhoogd, dus het is goed dat het kabinet voorlopig niet van plan is daar verdere aanpassingen op te doen.We moeten met de loonstijgingen wel gaan oppassen, dat we niet in loon-prijsspiraal terechtkomen. Wanneer de lonen te fors stijgen, gaan alle prijzen in de winkels ook omhoog, waardoor de lonen opnieuw moeten stijgen, en zo verder. Dit hebben we in het verleden al eerder gezien. De inflatie van de afgelopen tijd was mede te wijten aan de stijging van de lonen. Wees daar dus voorzichtig mee. Daarom gaan wij ook niet mee in de FNV-looneis van 7%.”Vonhof vertelt dat er vorig jaar na de Algemene Politieke Beschouwingen nog een tussentijdse verhoging van het minimumloon op de agenda verscheen. “Gelukkig is die verhoging niet doorgegaan, dankzij veel lobbywerk.” - Duurzaamheidsbeleid moet ondernemers écht tot actie verleiden
Vonhof stelt voor om een stevig fonds op te richten, zodat retailondernemers daadwerkelijk aan de slag kunnen met verduurzaming. Ook moeten winkels (en andere bedrijven) in woonwijken meelopen in de wijkaanpak. “Als een winkel onderdeel uitmaakt van een woonwijk, moet deze ook worden meegenomen in de verduurzamingsmaatregelen die per wijk worden getroffen. Het kan niet zo zijn dat een ondernemer met zijn bedrijf daar zomaar buitenvalt, omdat hij geen woonhuis bezit maar een winkel in die ruimte.” Vonhof benadrukt dat de huidige minister van Economische Zaken en van Binnenlandse Zaken zich hier echt voor willen inzetten. “Ik heb goede hoop”, voegt hij toe.Het nieuwe kabinet gelooft in meer voorspelbaar beleid op het gebied van duurzaamheid. Vonhof zegt: “Ondernemers investeren pas als ze weten waar ze aan toe zijn. Ze haken echt af als de spelregels rondom subsidies en dergelijke tussentijds – met elk nieuw kabinet – veranderen. Het beleid moet dus consistent zijn en écht gericht op de lange termijn.”Bij MKB-Nederland zien ze te vaak dat subsidies en prikkels nog niet genoeg motiveren om daadwerkelijk in actie te komen en zich in te zetten voor duurzaamheid. “We ontvangen nu signalen dat er geluisterd wordt naar de kritiek van de afgelopen jaren. De vele regelingen zijn ook vaak moeilijk te vinden of te begrijpen, en dat belemmert de daadkracht”, voegt hij eraan toe.